Πάπιγκο: Τοπίο με σπάνια ομορφιά

Χτισμένα στις πλαγιές της Τύμφης, το μικρό και το μεγάλο Πάπιγκο αποτελούν κοινότητες του νομού Ιωαννίνων, με συνολικό πληθυσμό 357 κατοίκους. Αποτελούν χαρακτηριστικά δείγματα της ζαγορίτικης αρχιτεκτονικής και έχουν ανακηρυχθεί ως παραδοσιακοί οικισμοί.

To μικρό και το μεγάλο Πάπιγκο είναι δύο από τα 46 χωριά της οικιστικής, πολιτισμικής και ιστορικής ενότητας του Ζαγορίου, με συνολικό πληθυσμό 360 κατοίκους. Βρίσκονται 60 περίπου χιλιόμετρα βορειοανατολικά των Ιωαννίνων, στη σκιά της Αστράκας (κορυφής της Τύμφης ή Γκαμήλας) κάτω από τους επιβλητικούς πύργους που δεσπόζουν σε όλη την περιοχή σχηματίζοντας, στα βόρεια τη χαράδρα του Αώου και στα νοτιοδυτικά το επιβλητικό φαράγγι του Βίκου, με τον ποταμό Βοϊδομάτη. Το μεγάλο Πάπιγκο βρίσκεται σε υψόμετρο 900 μέτρων και το μικρό Πάπιγκο σε υψόμετρο 980 μέτρων και απέχουν μεταξύ τους περίπου 2 χλμ.
Τα δύο χωριά ανήκουν στον Εθνικό Δρυμό Βίκου-Αώου...
και αποτελούν πόλο έλξης καθ’ όλη την διάρκεια του έτους. Η ποικιλομορφία της χλωρίδας και πανίδας της περιοχής και η πλούσια βλάστηση από φυλλοβόλα δέντρα, κάνουν τα γύρω τοπία εντυπωσιακά, με χρώματα που αλλάζουν κάθε εποχή του έτους, ενώ η παραδοσιακή αρχιτεκτονική των οικισμών (χαρακτηρισμένος παραδοσιακός οικισμός από το 1974) και η πλούσια πολιτιστική κληρονομιά τους, τα καθιστούν έναν ιδιαίτερο προορισμό. Τα παραδοσιακά πλακόστρωτα καλντερίμια, η όμορφη πλατεία με τον πλάτανο στη μέση, τα εντυπωσιακά ηπειρώτικα αρχοντικά σπίτια (που στο εσωτερικό τους σώζονται υπέροχες τοιχογραφίες), οι πέτρινες βρύσες, τα γεφύρια και τα ξωκλήσια, αποτελούν βασικά χαρακτηριστικά της περιοχής.
Οι κλιματολογικές συνθήκες ακολουθούν την ιδιορρυθμία του οικοσυστήματος του εθνικού δρυμού, με εκτεταμένες χιονοπτώσεις την χειμερινή περίοδο και υγρασία το καλοκαίρι.
Αξιοθέατα και δραστηριότητες στη γύρω περιοχή
Ανάμεσα στους δύο οικισμούς του Πάπιγκου, ρέει το ρέμα Ρογκοβό που με τη διάβρωση του νερού έχει σχηματίσει αρκετά στρογγυλά κοιλώματα (κολυμπήθρες), που μοιάζουν με μικρές λιμνούλες, τις οποίες οι κάτοικοι ονομάζουν «οβίρες». Στις δύο μεγαλύτερες από αυτές έχει κατασκευαστεί τοίχος για να συγκρατεί το νερό και το καλοκαίρι, οι ντόπιοι και οι επισκέπτες απολαμβάνουν το μπάνιο τους στα κρύα νερά του.
Προς τις κορυφές της Τύμφης, ξεκινάει από το Πάπιγκο ορειβατική διαδρομή, που διαρκεί συνολικά 5 ώρες, ενώ στην πορεία του ορειβατικού μονοπατιού, στη θέση «Ραδόβολη» και σε υψόμετρο 1.950 μέτρων, βρίσκεται το ορειβατικό καταφύγιο της Τύμφης. Το καταφύγιο παρέχει τη δυνατότητα φιλοξενίας 52 ατόμων και αποτελεί ορμητήριο για όλες τις ορειβατικές και αναρριχητικές διαδρομές προς της κορυφές της Τύμφης. Τους καλοκαιρινούς μήνες λειτουργεί καθημερινά και προσφέρεται φαγητό, ενώ το χειμώνα κατόπιν συνεννόησης με τον υπεύθυνο (πληροφορίες στο τηλέφωνο: 6973 223100, υπεύθυνος καταφυγίου, κ. Γεώργιος Ροκάς).
Σε υψόμετρο 2.050 μέτρων, ανάμεσα στις κορυφές Λάπατος και Πλόσκος, σε ένα μοναδικό φυσικό τοπίο, βρίσκεται η μυθική Δρακόλιμνη. Παλαιότερα πίστευαν ότι είναι μια πολύ βαθιά λίμνη, που τα νερά της απολήγουν στον Αώο, αλλά νεότερες έρευνες απέδειξαν πως το βάθος της δεν ξεπερνά τα 5μέτρα. Στα νερά της ζει ο αλπικός Τρίτωνας (tritus alpestris), ένα αμφίβιο με μήκους 8 - 12 εκ., που θεωρείται σπάνιο είδος και προστατεύεται από την ελληνική και την ευρωπαϊκή νομοθεσία. Στη λίμνη μπορεί κανείς να φτάσει μετά από 4 περίπου ώρες πεζοπορίας από το Μικρό Πάπιγκο, ενώ απέχει μία ώρα από το οργανωμένο καταφύγιο της Αστράκας.
Το πιο ξεχωριστό κομμάτι του Πάπιγκου είναι οι Πύργοι, εντυπωσιακοί βραχώδεις σχηματισμοί που βρίσκονται νότια της κορυφής της Αστράκας και τη συνδέουν με τη χαράδρα του Βίκου. Ο ψηλότερος από αυτούς τους Πύργους φτάνει στα 1.788 μέτρα και στην απόληξή τους σχηματίζεται ένα σχετικά ήπιο οροπέδιο, η Γκοβοστίτσα.
Ο Εθνικός Δρυμός Βίκου-Αώου είναι μια περιοχή προστατευόμενου φυσικού πλούτου, που ανακηρύχθηκε Εθνικός Δρυμός το 1973. Έχει ενταχθεί στο ευρωπαϊκό δίκτυο προστατευόμενων περιοχών natura 2000 και διακρίνεται για τις εναλλαγές στο τοπίο της. Η περιοχή του Βίκου-Αώου αποτελεί έναν από τους δέκα Εθνικούς Δρυμούς της Ελλάδας και περιλαμβάνει το φαράγγι του Βίκου, που μαζί με τον Βοϊδομάτη ποταμό αποτελούν τον πυρήνα του δρυμού. Επίσης, στην περιοχή περιλαμβάνεται τμήμα της οροσειράς της Τύμφης, η χαράδρα του Αώου καθώς και κάποιοι διατηρητέοι οικισμοί.
Το φαράγγι του Βίκου είναι ένα από τα μεγαλύτερα, βαθύτερα και εντυπωσιακότερα φαράγγια του κόσμου, με κάθετους γεωλογικούς σχηματισμούς, με μεγάλη ποικιλία και εναλλαγή διαφορετικών οικοσυστημάτων και μια πανδαισία χλωρίδας και πανίδας, που αποτελούν ένα από τα λίγα εναπομείναντα καταφύγια άγριας ζωής στην Ευρώπη. Βρίσκεται στα ΝΔ της Γκαμήλας, σε υψόμετρο μεταξύ 550 και 1778 μέτρων, έχει μήκος 24 χλμ. περίπου και μέσο βάθος 900 μέτρα, ενώ η αρχή του βρίσκεται κοντά στο χωριό Τσεπέλοβο.
Ένα ακόμη εντυπωσιακό μέρος της περιοχής είναι το Κόκκινο Λιθάρι, που βρίσκεται δεξιά από τους Πύργους του Πάπιγκου προς το Βίκο. Το χαρακτηριστικό κόκκινο χρώμα του ασβεστόλιθου εντυπωσιάζει από μακριά τους επισκέπτες. Κάτω από το Κόκκινο Λιθάρι βρίσκεται η Μπιστεριά, όπου υπάρχουν μεγάλες σπηλιές, στις οποίες κατέφευγαν οι Παπιγκιώτες στις δύσκολες μέρες για να γλιτώσουν από τους επιδρομείς. Σε μια από αυτές, στην Κότσιτσα, τα τοιχώματά της φιλοξενούν ζωγραφισμένες εικόνες αγίων.
Οι δραστηριότητες που μπορείτε να κάνετε στην περιοχή είναι πολλές: πεζοπορία, ιππασία, αναρρίχηση, ορειβασία, rafting, κανό / καγιάκ, mountain bike και φυσικά να… γυμνάσετε το στομάχι σας με τα νόστιμα τοπικά εδέσματα.
Θερμές ευχαριστίες στον πρόεδρο της τοπικής κοινότητας του Πάπιγκου, κ. Σπύρο Τσουμάνη και την κοινότητα Πάπιγκου για την παροχή πληροφοριακού υλικού: www.papigo.gr .
Πώς θα πάτε
Oδικώς από τα Ιωάννινα, επί της Εθνικής οδού Ιωαννίνων Κοζάνης, μετά το Καλπάκι, στο 38ο χλμ. στρίβετε δεξιά ακολουθώντας την επαρχιακή οδό Μεσοβουνίου - Αρίστης - Πάπιγκου. Συνολική απόσταση από τα Ιωάννινα: 59 χλμ. (1 και 15΄ περίπου). Aπό Αθήνα (μέσω γέφυρας Ρίου): 495 χλμ. και από Θεσσαλονίκη (μέσω Κοζάνης): 314 χλμ.
Πού θα φάτε
Στο Πάπιγκο λειτουργούν εστιατόρια και καφέ που θα ικανοποιήσουν όλες τις επιθυμίες σας και θα σας μυήσουν στα εδέσματα και τα διατροφικά... ήθη του Ζαγορίου: www.papigo.gr/el/koinotita/business_01.php#estiatoria . Αξίζει να δοκιμάσετε τις πίτες της περιοχής, τις γιαννιώτικες τηγανίτες.
Πού θα μείνετε
Το μικρό και το μεγάλο Πάπιγκο προσφέρουν υψηλού επιπέδου υπηρεσίες διαμονής. Διαλέξτε μεταξύ ξενοδοχείου, ξενώνων και ενοικιαζόμενων δωματίων, από την επίσημη σελίδα της κοινότητας: www.papigo.gr/el/koinotita/business_01.php .